Οι πρώτες μας ταινίες möbius είναι έτοιμες!
Πειραματιζόμαστε με αυτές...
Στο μέσον σχεδιάσαμε μια μακριά γραμμή,
και κόβουμε την ταινία κατά μήκος της γραμμής!
Γιατί έχουμε διαφορετικά αποτελέσματα;
Μπερδευτήκαμε! Παρέμεινε ένα μόνο κομμάτι!
Ας επαναλάβουμε το πείραμα!
Τώρα κατασκευάζουμε tetra-tetra flexagons.
Κόβουμε ένα "παράθυρο" στο μέσον.
Έτοιμο...
...να κοιτάξουμε μέσα από αυτό!
Συνεχίζουμε να διπλώνουμε.
Προσθέτουμε λίγο ζελοτέιπ στο τέλος.
Έκπληξη! Η κάρτα είναι μαγική!
Όλη η ομάδα είναι πραγματικά πολύ απασχολημένη!
Αριθμούμε τις όψεις της κάρτας.
Είναι 4, όχι 2 όπως νομίζαμε αρχικά!
Το ξεδίπλωμα της κάρτας είναι πολύ πονηρό!
Λίγη διακόσμηση ακόμα.
Καμαρώστε! Καρδούλες!
Η Τοπολογία είναι η "ελαστική" γεωμετρία. Ένα σχήμα μπορεί να αλλάζει την μορφή του συνεχώς, αλλά εφόσον διατηρεί κάποια χαρακτηριστικά του όπως τρύπες και κόμπους, θεωρείται αμετάβλητο. Ως κλάδος των Μαθηματικών, η Τοπολογία είναι ένα μίγμα Γεωμετρίας και Ανάλυσης και έννοιες όπως "συνεχείς απεικονίσεις" ή "συμπάγεια" απαιτούν ένα καλό επίπεδο Ανάλυσης για την εισαγωγή τους.
Έστω και έτσι, υπάρχουν κάποια ελάχιστα στοιχειώδη θέματα κατάλληλα για εργασία σε Γυμνάσιο. Αυτά τα δοκιμάσαμε στις 26 Οκτωβρίου 2016, με αφορμή την επίσκεψη στο σχολείο μας 24 ατόμων από το Vossius Gymnasium του Άμστερνταμ, Ολλανδία (19 μαθητές και 5 καθηγητές), μέλη του προγράμματος Erasmus+ με τίτλο Geo Future Excellence Programme (GFEP). Πέντε από αυτούς τους μαθητές και η καθηγήτριά τους κ. Ingrid Kemerink ενσωματώθηκαν στο τμήμα Β2 την ώρα της Γεωμετρίας για να μάθουν για την ταινία του Möbius και το Tetra-Tetra flexagon.
Η εισαγωγή στα παράδοξα της ταινίας του Möbius έγινε μέσω της τέχνης του M.C. Escher, Ολλανδός καλλιτέχνης διάσημος για τη μαθηματική του θεματολογία. Έπειτα, όλοι οι μαθητές κατασκεύασαν αρκετές ταινίες Möbius και πειραματίστηκαν με αυτές. Γνώρισαν έτσι επιφάνειες με μία όψη (το "μέσα" και το "έξω" δεν διαχωρίζονται) που ενώ τις κόβεις στη μέση παραμένουν ένα κομμάτι και άλλα τοπολογικά παράδοξα. Τέλος το tetra-tetra flexagon παρουσιάστηκε ως μια “μαγική κάρτα”. Οι μαθητές πραγματικά απόλαυσαν το ξετύλιγμα των κρυμμένων όψεων της κάρτας καθώς και την αναδιάταξη των "μαγικών εικόνων".
Παρακάτω υπάρχει μια σύντομη παρουσίαση που καθοδήγησε την εργασία των μαθητών. Εύχομαι να καθοδηγήσει και εσάς σε όμορφες δημιουργίες! Απλώς πατήστε το κουμπί "επόμενο" για να μεταβείτε διαδοχικά στις επόμενες διαφάνειες.
Πειραματικό Γενικό Λύκειο Ηρακλείου
Εργαστήριο Μαθηματικών 26 Οκτωβρίου, 2015
για τους φιλοξενούμενούς μας από την Ολλανδία
|
Είναι ένας διαφορετικός τρόπος αντίληψης των γεωμετρικών αντικειμένων. Εστιάζει όχι στο σχήμα, αλλά σε συνεχείς μετασχηματισμούς.
Έτσι… για την Τοπολογία, μια κούπα του καφέ είναι πανομοιότυπη με έναν λουκουμά. Αλλά ο λουκουμάς δεν είναι πανομοιότυπος με την σφαίρα, γιατί ο λουκουμάς έχει μια τρύπα, ενώ η σφαίρα όχι!
|
Η ταινία του Möbius είναι ένα περίεργο τοπολογικό αντικείμενο.
- Πάρε μια επιμήκη λουρίδα.
- Στρίψε την μια φορά κατά μήκος του μεγάλου άξονά της.
- Ένωσε τις δύο μικρές πλευρές.
|
Σχεδίασε μια συνεχή γραμμή κατά μήκος της ταινίας, στο μέσο του πλάτους της. Σταμάτησε όταν επιστρέψεις εκεί που ξεκίνησες.
Σου λέει το αποτέλεσμα κάτι για το πόσες όψεις έχει μια ταινία του Möbius;
|
Κόψε την ταινία κατά μήκος της γραμμής που σχεδίασες στο πρώτο πείραμα. Τι συνέβη; Το περίμενες αυτό;
Παρακολούθησε
|
Τι θα συμβεί αν κόψουμε την ταινία του Möbius στο 1/3 του πλάτους της;
|
- Αρχίστε με ένα φύλλο χαρτιού Α4 σε οριζόντιο προσανατολισμό. (1η εικόνα)
- Διπλώστε το στη μέση, κατακόρυφα δύο φορές (1η και 2η εικόνα)
- Τώρα κάντε και 2 οριζόντιες διπλώσεις, ώστε να το διαιρέσετε σε 4⨯3 κελιά. (3η εικόνα)
|
- Όπως είναι διπλωμένο το φύλλο στη μέση, κόψτε τις οριζόντιες διπλώσεις μέχρι το μισό του μήκους τους, όπως εικονίζεται παρακάτω (1η εικόνα).
- Ανοίξτε το φύλλο και κόψτε έτσι ώστε να σχηματιστεί ένα "παράθυρο" (2η εικόνα).
|
Για τις επόμενες δύο κινήσεις, διατηρήστε τον προσανατολισμό του φύλλου σας όπως φαίνεται στην πρώτη εικόνα.
1. “Ανοίξτε” το παράθυρο, και διπλώστε το προς τα δεξιά και πίσω, τυλίγωντάς το γύρω από το χαρτί.
|
2. Διπλώστε προς τα δεξιά την αριστερή στήλη, όπως εικονίζεται παρακάτω.
|
- Αναποδογυρίστε την κάρτα σας προσεκτικά. Ένα από τα τετραγωνάκια ξεπηδά προς τα έξω. Βάλτε ένα ζελοτέιπ για να το συνδέσετε με το διπλανό του (και μόνο με αυτό).
- Σημειώστε το “4” στην όψη με το ζελοτέιπ.
- Γυρίστε την πίσω όψη και σημειώστε εκεί το “3”.
|
- Διπλώστε την κάρτα σας στη μέση, έχοντας εξωτερικά την όψη 3 και εσωτερικά την όψη 4. Ανοίξτε κατά μήκος αυτής της δίπλωσης για να εμφανιστεί μια νέα όψη. Ονομάστε την “2”.
- Επαναλάβετε για να εμφανίσετε και την τελευταία όψη, την όψη “1”.
- “Μαγικές εικόνες” που εναλλάσσονται, μπορούν να σχεδιαστούν στις όψεις “2” και “3”.
|
|
...και το φύλλο εργασίας
|